Wypadanie włosów a stres – jak radzić sobie z napięciem psychicznym?

Najczęstsze przyczyny wypadania włosów

Nadmierne wypadanie włosów może być związane z wieloma czynnikami – zarówno fizycznymi, jak i psychicznymi. Do najczęstszych przyczyn wypadania włosów zalicza się zaburzenia hormonalne, niedobory witamin i składników odżywczych, choroby autoimmunologiczne, zakażenia, przyjmowanie niektórych leków, choroby skóry głowy, a także długotrwały stres. Utrata włosów może mieć charakter przejściowy lub trwały i prowadzić do łysienia plackowatego, łysienia telogenowego, a nawet nieodwracalnej utraty włosów w przypadku łysienia bliznowaciejącego.

Wśród czynników wywołujących ten problem znajdują się także choroby powodujące wypadanie włosów – zarówno o podłożu autoimmunologicznym, jak i metabolicznym. Do najczęstszych należą toczeń rumieniowaty, niedoczynność tarczycy, cukrzyca, łysienie androgenowe, a także choroby zakaźne i atopowe zapalenie skóry.

Stresory można podzielić na różne kategorie — silne i krótkotrwałe (np. wypadek, utrata pracy), silne z trwałymi następstwami (np. śmierć bliskiej osoby), okresowe (np. egzaminy, konflikty) oraz przewlekłe (np. ciągłe napięcie w pracy). Mogą mieć charakter fizyczny (hałas, przemęczenie), psychiczny (lęk, presja) lub społeczny (trudne relacje, izolacja). Świadomość tych podziałów ułatwia rozpoznanie własnych źródeł stresu.

Czym jest łysienie psychogenne?

Łysienie psychogenne to forma utraty włosów, której przyczyną są czynniki psychiczne, w tym chroniczny stres, trauma, depresja czy zaburzenia lękowe. Jedną z postaci łysienia psychogennego jest trichotillomania – zaburzenie polegające na kompulsywnym wyrywaniu włosów. Włosy nadmiernie wypadają również w przypadku łysienia telogenowego, kiedy to na skutek stresu skraca się faza wzrostu włosa, prowadząc do przerzedzenia włosów. Objawy wypadania włosów w tym kontekście nie wynikają z chorób owłosionej skóry głowy, lecz z reakcji organizmu na przewlekły stres.

Rodzaje łysienia związane ze stresem

Wyróżnia się kilka głównych rodzajów łysienia, które mogą być wywoływane lub nasilane przez stres:

• Łysienie telogenowe — stres powoduje przedwczesne przejście włosów w fazę spoczynku, przez co zaczynają wypadać po 2–3 miesiącach od stresującego wydarzenia.
• Trichotillomania — kompulsywne wyrywanie włosów jako sposób radzenia sobie z napięciem i trudnymi emocjami. Może prowadzić do trwałego uszkodzenia mieszków włosowych.
• Łysienie plackowate — stres jest jednym z czynników wywołujących, układ odpornościowy atakuje mieszki włosowe.
• Łysienie androgenowe — choć nie jest bezpośrednio spowodowane stresem, wysoki poziom kortyzolu może nasilać jego przebieg, m.in. poprzez zwiększenie produkcji dihydrotestosteronu (DHT).

Dlaczego stres powoduje wypadanie włosów?

Stres oddziałuje na wiele procesów biologicznych w organizmie, w tym na funkcjonowanie mieszków włosowych. W odpowiedzi na stres organizm wydziela kortyzol, który może zaburzać cykl wzrostu włosa, prowadząc do jego przejścia w fazę spoczynku. Proces ten, zwany łysieniem telogenowym, skutkuje nadmierną utratą włosów w krótkim czasie po wystąpieniu stresora. Długotrwały stres wpływa również na układ odpornościowy, co może prowadzić do chorób autoimmunologicznych, takich jak łysienie plackowate.

Utrata włosów może być także związana z łojotokowym zapaleniem skóry głowy – schorzeniem zaostrzanym przez napięcie psychiczne, które może prowadzić do nadmiernego złuszczania i podrażnień w obrębie owłosionej skóry głowy.

Pod wpływem stresu oprócz kortyzolu uwalniane są także inne neurohormony i neuropeptydy, takie jak neuropeptyd P i prolaktyna. Neuropeptyd P może hamować podziały komórek w mieszkach włosowych, przyspieszać ich obumieranie oraz wywoływać stany zapalne skóry głowy. Z kolei prolaktyna sprzyja szybszemu przechodzeniu mieszków włosowych w fazę spoczynku (telogenu), co nasila wypadanie włosów. Dodatkowo stres może zaburzać mikrokrążenie skóry głowy, prowadząc do niedokrwienia mieszków włosowych i ich osłabienia.

Rola psychologa w walce z wypadaniem włosów

W przypadku gdy przyczyną wypadania włosów jest stres lub inne zaburzenia psychiczne, warto skorzystać z pomocy psychologa lub psychoterapeuty. Terapia może pomóc w redukcji napięcia, lepszym radzeniu sobie z emocjami oraz zidentyfikowaniu mechanizmów odpowiedzialnych za destrukcyjne nawyki, przez które włosy wypadają lub są wyrywane. Psycholog może również pomóc osobom doświadczającym niskiego poczucia własnej wartości, które może przyczyniać się do psychogennego wypadania włosów. W takich przypadkach pomoc psychologiczna lub psychoterapeutyczna jest ważnym elementem terapii.

Jak powstrzymać wypadanie włosów od stresu?

Zapobieganie wypadaniu włosów to proces wielotorowy. Kluczowe jest zidentyfikowanie i ograniczenie źródeł stresu oraz wdrożenie działań wspierających odbudowę kondycji włosów. Wskazane są konsultacje z dermatologiem lub trychologiem, który pomoże ustalić przyczyny wypadania włosów i zaproponują odpowiednie leczenie. W leczeniu łysienia androgenowego lub łojotokowego zapalenia skóry głowy często stosuje się preparaty farmakologiczne i specjalistyczne kosmetyki. Równocześnie warto zadbać o dietę bogatą w witaminy, minerały i składniki wspierające wzrost włosów.

Diagnostyka trychologiczna często obejmuje trichoskopię, czyli analizę włosów i skóry głowy pod mikroskopem. Specjalista może zlecić także badania krwi, poziomu hormonów czy konsultację z endokrynologiem lub psychiatrą, aby wykluczyć inne przyczyny wypadania. W klinikach dostępne są również profesjonalne zabiegi, takie jak mezoterapia mikroigłowa, terapie osoczem bogatopłytkowym czy preparaty z peptydami stymulującymi wzrost włosów.

Skuteczne techniki radzenia sobie ze stresem

W codziennym życiu można stosować różne metody redukcji stresu, które korzystnie wpływają na zdrowie psychiczne i fizyczne – w tym na wzmożone wypadanie włosów. Do najskuteczniejszych technik należą:

• regularna aktywność fizyczna,
• techniki oddechowe i relaksacyjne,
• medytacja i uważność (mindfulness),
• psychoterapia,
• odpowiednia ilość snu,
• unikanie używek i substancji psychoaktywnych.

Włączenie tych metod do codziennej rutyny może wspomóc organizm w powstrzymaniu procesu łysienia oraz poprawić ogólną jakość życia. Pamiętaj, że w przypadku nadmiernego wypadania włosów warto skonsultować się ze specjalistą, który dobierze odpowiednią formę leczenia i pomoże w odroście włosów.