Post przerywany – nowa moda czy kolejny stres dla organizmu?

Czym jest post przerywany?

To sposób żywienia, który polega na naprzemiennym przeplataniu okresów jedzenia i postu – najczęściej w modelu 16/8, 5:2 lub innym ograniczającym „okno żywieniowe”.

Brzmi prosto, ale ciało nie zawsze reaguje na uproszczenia tak, jakbyśmy chcieli.

Co mówi nauka?

Część badań sugeruje korzyści, takie jak:

– poprawa wrażliwości insulinowej,
– obniżenie masy ciała,
– potencjalne zmniejszenie markerów stanu zapalnego.

Ale coraz więcej analiz (np. Sutton et al., 2020; Tinsley & La Bounty, 2015) pokazuje coś więcej:

dla wielu osób post przerywany to po prostu… stresor.

Co to znaczy?

Ograniczanie jedzenia może:

– podnosić poziom kortyzolu,
– zaburzać rytmy dobowe, zwłaszcza u kobiet,
– nasilać objawy insulinooporności (tak, właśnie insulinooporności!),
– rozregulować hormony głodu i sytości (grelinę i leptynę),
– prowadzić do napadów objadania się – zwłaszcza wieczorem.

Post przerywany a insulinooporność?

W teorii – może poprawiać wrażliwość komórek na insulinę.

W praktyce – nie u każdego.

U wielu osób z insulinoopornością, szczególnie kobiet, które funkcjonują w przewlekłym napięciu, post może:

• nasilić objawy hipoglikemii,
• doprowadzić do epizodów „wilczego głodu”,
• pogłębić emocjonalną relację z jedzeniem.

Bo organizm z insulinoopornością to organizm już zmęczony regulowaniem. Nie potrzebuje dodatkowych reżimów. Potrzebuje uważności.

Dlatego, zanim zaczniesz…

Zadaj sobie pytania:

• Czy moje ciało czuje się dobrze, gdy długo nie jem?
• Czy odczuwam spokój, czy raczej niepokój, licząc godziny do pierwszego posiłku?
• Czy post przerywany nie staje się kolejnym narzędziem kontroli?
• Czy to JA wybieram sposób żywienia – czy mój lęk, że inaczej „będzie gorzej”?

Można dbać o zdrowie inaczej.

Nie każda dieta musi mieć nazwę.

Nie każde okno żywieniowe to złoty standard.

Czasem to, czego naprawdę potrzebujesz, to nie mniej jedzenia – tylko więcej spokoju w relacji z nim.

I więcej czułości dla ciała, które każdego dnia robi dla Ciebie więcej, niż myślisz.

Nie każdy post służy.

Nie każda moda jest odpowiedzią.

Nie każda kontrola jest troską.

A jeśli czujesz się zagubiona wśród zaleceń – zapytaj specjalistę, który zobaczy w Tobie człowieka, nie tylko metabolizm.

5 pytań, zanim zdecydujesz się na post przerywany (okno żywieniowe):

1. Czy to ja wybieram, czy mój lęk przed przybraniem na wadze?

Post przerywany nie powinien być formą karania ciała ani próbą odzyskania kontroli za wszelką cenę.

Zatrzymaj się i zapytaj: czy to troska, czy przymus?

2. Jak reaguje moje ciało, kiedy długo nie jem?

Czy czujesz się spokojnie, lekko i stabilnie?

A może pojawia się drażliwość, zawroty głowy, obsesyjne myślenie o jedzeniu, napady głodu?

Twoje ciało daje Ci odpowiedzi szybciej niż Google.

3. Czy mam historię zaburzeń odżywiania, restrykcyjnych diet lub obsesyjnej kontroli?

Jeśli tak — post przerywany może reaktywować stare wzorce i emocjonalny chaos wokół jedzenia.

W takim przypadku warto skonsultować się z psychodietetykiem lub terapeutą.

4. Czy jestem pod presją „zdrowej diety”, bo wszyscy tak robią?

Pamiętaj: to, co działa na innych, nie musi być dobre dla Ciebie.

Ciało nie zna trendów. Zna tylko reakcje fizjologiczne, napięcie, głód i spokój.

5. Czy mam zdiagnozowaną insulinooporność, zaburzenia hormonalne lub przewlekły stres?

Organizm w stanie przeciążenia może potraktować post nie jako reset, ale jako kolejne zagrożenie.

W takich przypadkach bezpieczniejsza jest regularność i łagodność, a nie eksperymenty.

Bo to nie okno żywieniowe powinno Cię chronić. Tylko Ty – siebie. Z uważnością, wiedzą i zgodą na słuchanie swojego ciała.